Theo quy định của pháp luật hiện hành, cụ thể tại Điều 10 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định về lệ phí trước bạ, có 19 trường hợp liên quan đến nhà đất được miễn nộp lệ phí này khi thực hiện thủ tục đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng với cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Việc miễn lệ phí trước bạ nhằm thể hiện chính sách an sinh xã hội, khuyến khích đầu tư và đảm bảo quyền lợi cho một số đối tượng đặc thù.
Dưới đây là phân tích chi tiết 19 trường hợp được miễn lệ phí trước bạ nhà đất:
I. Nhóm ưu đãi cho các tổ chức, cá nhân có yếu tố nước
ngoài và phục vụ mục đích công cộng, quốc phòng, an ninh:
1.
Nhà, đất là trụ sở của cơ quan đại diện ngoại
giao, cơ quan lãnh sự, cơ quan đại diện của tổ chức quốc tế thuộc hệ thống Liên
hợp quốc và nhà ở của người đứng đầu các cơ quan này tại Việt Nam: Quy định
này nhằm thực hiện các cam kết quốc tế và nguyên tắc đối xử có đi có lại trong
quan hệ ngoại giao, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của các cơ quan đại
diện nước ngoài tại Việt Nam.
2.
Đất được Nhà nước giao, cho thuê hoặc công nhận
sử dụng vào mục đích công cộng: Các mục đích công cộng được miễn lệ phí bao
gồm xây dựng công trình giao thông, cầu, cống, vỉa hè, hệ thống cấp thoát nước,
sông, hồ, đê, đập, quảng trường, tượng đài, bia tưởng niệm... Đây là những công
trình phục vụ lợi ích chung của cộng đồng, không nhằm mục đích kinh doanh.
3.
Đất được Nhà nước giao, cho thuê hoặc công nhận
sử dụng vào mục đích thăm dò, khai thác khoáng sản; nghiên cứu khoa học:
Chính sách này nhằm khuyến khích các hoạt động đầu tư vào lĩnh vực thăm dò,
khai thác tài nguyên và phát triển khoa học công nghệ, những ngành có vai trò
quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
4.
Đất được Nhà nước giao, cho thuê hoặc công nhận
sử dụng để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, đầu tư xây dựng nhà để chuyển nhượng:
Trường hợp này áp dụng cho các dự án đầu tư xây dựng hạ tầng (trong và ngoài
khu công nghiệp, khu chế xuất) và các dự án phát triển nhà ở để bán. Tuy nhiên,
nếu sau khi hoàn thành, tổ chức, cá nhân đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng để
cho thuê hoặc tự sử dụng thì vẫn phải nộp lệ phí trước bạ.
5.
Nhà, đất, tài sản đặc biệt, tài sản chuyên
dùng, tài sản phục vụ công tác quản lý chuyên dùng phục vụ quốc phòng, an ninh:
Việc miễn lệ phí cho các tài sản này nhằm đảm bảo nguồn lực và điều kiện hoạt động
cho hai lĩnh vực trọng yếu là quốc phòng và an ninh quốc gia.
II. Nhóm ưu đãi trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển
nông thôn:
6.
Đất được Nhà nước giao, cho thuê hoặc công nhận
sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm
muối: Đây là chính sách lớn của Đảng và Nhà nước nhằm khuyến khích phát triển
nông nghiệp, hỗ trợ nông dân, góp phần đảm bảo an ninh lương thực và ổn định xã
hội.
7.
Đất nông nghiệp chuyển đổi quyền sử dụng giữa
các hộ gia đình, cá nhân trong cùng một xã, phường, thị trấn để thuận lợi cho sản
xuất nông nghiệp: Quy định này nhằm tạo điều kiện cho việc "dồn điền,
đổi thửa", hình thành các vùng sản xuất tập trung, quy mô lớn, nâng cao hiệu
quả sử dụng đất nông nghiệp.
8.
Đất nông nghiệp do hộ gia đình, cá nhân tự
khai hoang phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm
quyền phê duyệt, không có tranh chấp mà được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất: Nhà nước ghi nhận và khuyến khích công sức của người dân trong việc mở
rộng diện tích đất sản xuất nông nghiệp.
III. Nhóm ưu đãi cho các đối tượng chính sách xã hội và
nhân đạo:
9.
Nhà, đất nhận thừa kế hoặc là quà tặng giữa
các thành viên trong gia đình: Các mối quan hệ được miễn bao gồm: vợ với chồng;
cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với
con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà
ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau. Đây là quy định mang tính
nhân văn sâu sắc, phù hợp với truyền thống đạo lý của dân tộc Việt Nam.
10. Nhà
ở của hộ gia đình, cá nhân tạo lập thông qua hình thức phát triển nhà ở riêng lẻ
theo quy định của pháp luật về nhà ở: Chính sách này nhằm khuyến khích người
dân tự tạo lập chỗ ở, góp phần giải quyết nhu cầu nhà ở của xã hội.
11. Nhà
ở, đất ở của hộ nghèo; nhà ở, đất ở của đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã, phường,
thị trấn thuộc vùng khó khăn, Tây Nguyên; nhà ở, đất ở của hộ gia đình, cá nhân
ở các xã thuộc Chương trình phát triển kinh tế - xã hội các xã đặc biệt khó
khăn, miền núi, vùng sâu, vùng xa: Đây là chính sách thể hiện sự quan tâm đặc
biệt của Nhà nước đối với các đối tượng yếu thế, góp phần thực hiện mục tiêu giảm
nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội ở những địa bàn khó khăn.
12. Nhà
tình nghĩa, nhà đại đoàn kết, nhà được hỗ trợ mang tính chất nhân đạo, kể cả đất
kèm theo nhà được đăng ký sở hữu, sử dụng tên người được tặng: Miễn lệ phí
trước bạ đối với các loại nhà, đất này nhằm khuyến khích các hoạt động từ thiện,
nhân đạo, phát huy tinh thần "tương thân, tương ái" trong cộng đồng.
IV. Nhóm ưu đãi liên quan đến tổ chức lại doanh nghiệp và
đăng ký lại quyền sở hữu:
13. Nhà,
đất là tài sản của tổ chức, cá nhân đã nộp lệ phí trước bạ, sau đó được chia
hay góp do chia, tách, hợp nhất, sáp nhập, đổi tên tổ chức theo quyết định của
cơ quan có thẩm quyền: Quy định này nhằm tránh việc thu thuế hai lần đối với
cùng một tài sản khi có sự thay đổi về mặt pháp lý của chủ sở hữu do tổ chức lại
doanh nghiệp.
14. Nhà,
đất của doanh nghiệp giải thể, phá sản, sau khi đã hoàn thành các khoản nợ và
được chia cho các cổ đông, thành viên góp vốn khi đăng ký quyền sở hữu, sử dụng:
Đây là quy định nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các nhà đầu tư khi doanh
nghiệp chấm dứt hoạt động.
15. Nhà,
đất của các cơ sở ngoài công lập đăng ký quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà phục
vụ cho các hoạt động trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo; y tế; văn hóa; thể dục
thể thao; khoa học và công nghệ; môi trường; xã hội; dân số, gia đình, bảo vệ
chăm sóc trẻ em: Chính sách này nhằm khuyến khích xã hội hóa, thu hút các
nguồn lực đầu tư vào các lĩnh vực quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng đời
sống vật chất và tinh thần của nhân dân.
16. Nhà,
đất của doanh nghiệp khoa học và công nghệ đăng ký quyền sử dụng đất, quyền sở
hữu nhà theo quy định của pháp luật: Tương tự như trên, quy định này nhằm
thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp khoa học và công nghệ, một động lực
quan trọng của nền kinh tế tri thức.
17. Nhà,
đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản
khác gắn liền với đất chung của hộ gia đình, khi phân chia nhà, đất đó cho các
thành viên hộ gia đình đăng ký lại: Khi tài sản chung của hộ gia đình được
phân chia, việc đăng ký lại tên trên Giấy chứng nhận sẽ không phải nộp lệ phí
trước bạ.
18. Nhà,
đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản
khác gắn liền với đất của vợ hoặc chồng, sau đó đăng ký lại để đứng tên chung cả
hai vợ chồng: Quy định này tạo điều kiện thuận lợi cho việc xác lập tài sản
chung của vợ chồng.
19. Nhà,
đất đã được cấp Giấy chứng nhận mà người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà
ở và tài sản khác gắn liền với đất đăng ký lại do được cấp đổi Giấy chứng nhận
mới mà không thay đổi chủ sở hữu: Các trường hợp cấp đổi Giấy chứng nhận do
sai sót, rách nát, hoặc theo yêu cầu của chủ sở hữu mà không làm thay đổi chủ
thể sở hữu thì sẽ được miễn lệ phí trước bạ.
Để được hưởng các chính sách miễn lệ phí trước bạ nêu trên, người sử dụng đất, chủ sở hữu nhà ở cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ pháp lý chứng minh mình thuộc đối tượng được miễn và nộp tại cơ quan thuế có thẩm quyền khi làm thủ tục đăng ký.
Viết bởi : Bảo Khánh